آشنایی با حوزه گردشگری سلامت

برای بسیاری از مردم برخورداری از برخی خدمات پزشکی در کشور خودشان امکان­پذیر نیست و یا هزینه­ های آن آنقدر زیاد است که فرد قادر به پرداخت آن نمی­باشد، اما برای غلبه بر این موضوع، روش­هایی وجود دارد که در کنار استاندارهای مراقبتی فوق­العاده، هزینه ها نیز به میزان زیادی کاهش پیدا می­کند.

گردشگری سلامت که از آن به عنوان گردشگری پزشکی نیز یاد می­شود، در واقع به سفرهای بین المللی، با اهداف درمانی گفته می­شود که می­تواند مزیت­های زیادی را برای فرد به دنبال داشته باشد. فاکتورهای زیادی بر تصمیم گیری افراد برای استفاده از گردشگری سلامت وجود دارد، عده ­ای به خاطر پایین بودن هزینه­ ها از آن استفاده می­کنند، عده ­ای برای برخورداری از خدمات پزشکی حرفه­ ای­ تر و بروزتر، عده­ ای نیز به دلیل در دسترس نبودن برخی از خدمات، از گردشگری سلامت و درمان در کشورهای دیگر بهره مند می­شوند. اما جالب است که بدانید، معمولا رایج ­ترین دلیلی که افراد در سراسر دنیا برای درمان به کشور­های دیگر سفر میکنند، عمل زیبایی، خدمات دندان پزشکی و جراحی قلب است.

گردشگری سلامت چیست؟

توریسم درمانی یا گردشگری سلامت، به فرآیندی که طی آن فردی با هدف درمانی و مراقبت­های پزشکی به کشورهای خارجی سفر می­کند گفته می­شود. افزایش محبوبیت این حوزه در دنیا، توجه بسیاری از سیاستمداران، محققان و رسانه­ ها را به خود جلب کرده تا از این روش برای افزایش میزان گردشگران خارجی به کشور استفاده کنند، از طرفی این امکان نیز فراهم می­شود تا هزینه­ های درمان برای افرادی که از گردشگری سلامت استفاده می­کنند تا میزان زیادی نسبت به کشورهای پیشرفته و توسعه یافته کاهش یابد.

درواقع باید بدانید که گردشگری سلامت به بیماران این امکان را می­دهد تا بدون نگرانی در مورد قرار گرفتن در لیست انتظار طولانی مدت و هزینه­ های گزاف درمانی، برای پذیرش در کشورهای دیگری اقدام به درمان کنند و یا از خدماتی استفاده کنند که در کشور خود قادر به دریافت آن نیستند. پیوند سلول­های بنیادی، عمل تغییر جنسیت و عمل­های زیبایی و رینوپلاستی تنها بخشی از پر کاربردترین و یا شاید پر طرفدارترین خدمات درمانی، گردشگری سلامت محسوب می­شود.

مروری بر تاریخچه گردشگری سلامت

اولین شواهد از ظهور گردشگری سلامت، به بیش از هزاران سال پیش و به کشور یونان باستان بازمی­گردد، در آن زمان عده زیادی از مردم برای درمان از دریای مدیترانه عبور می­کردند و خود را به منطقه ای کوچک به نام اپیدوریا می­رساندند. جایی که خدای شفابخش یونانی ­ها بیماری­ها را درمان می­کرد و مردم از کیلومترها به سوی این منطقه رهسپار می­شدند و به گمان خود، با پرستش او، بیماری­هایشان درمان می­شد. سفری که به قدمت عمر پزشکی که از دیرباز مورد استفاده بسیاری از مردم دنیا قرار می­گرفت. بسیاری از مردم برای برخورداری از فواید چشمه­ ها و آبگرم­ های درمانی به کشورهایی دیگر سفر می کردند و این موضوع از زمان باستان، مورد استقبال مردم دنیا قرار می­گرفت.

به هر حال همانطور که پیش­تر ذکر شد، یکی از پر طرفدارترین عناوین در گردشگری سلامت، جراحی و به ویژه جراحی زیبایی است که نسبتا پدیده­ ای نو ظهور است و از سال ۱۹۸۰ به وجود آمده است. برای مثال در سال ۱۹۸۰، کاستاریکا به عنوان یکی از رایج­ترین کشورها برای جراحی زیبایی و دندان در دنیا شناخته شد و در اوایل قرن ۲۱ تقریبا ۲۰۰۰۰ تا ۲۵۰۰۰ فرد برای استفاده از این خدمات به کاستاریکا سفر کردند. به علاوه باید بدانید که تنها در سال ۲۰۱۰ تقریبا حدود ۱٫۵ میلیون آمریکایی برای درمان به خارج از کشور سفر کردند که این میزان نسبت به ۳ سال گذشته آن، حدود ۲ برابر بیشتر شده بود.

مزایای گردشگری سلامت برای کشورهای ارائه دهنده این خدمات

امروزه شاهد سفرهای بسیاری از بیماران، از کشورهای توسعه یافته و ثروتمند به کشورهای در حال توسعه هستیم و شاید هزینه درمان، هزینه هواپیما و حتی اقامت این افراد در کنار هم به طور قابل توجهی از هزینه ­های پزشکی که باید در کشور خود پرداخت می­کردند، بسیار پایین­تر می­شود.

از طرف دیگر مهم ترین موضوعی که برای کشورهای ارائه دهنده این خدمات، حائز اهمیت است، افزایش جذب توریست و توسعه کارآفرینی سلامت و اشتغال زایی است. افرادی که برای برخورداری از درمان به این کشورها سفر می­کنند معمولا چند روزی را نیز برای گشت و گذار در کشور سپری می­کنند و این موضوع با افزایش توریسم و ورود ارز به کشور، موجب درآمدزایی، کارآفرینی و رشد اقتصادی این کشورها نیز می­گردد.

به علاوه باید بدانید که صنعت گردشگری به عنوان سومین صنعت بزرگ و درآمدزای دنیا محسوب میشود و ایجاد اشتغال و کارآفرینی در این حوزه میتواند، کمک به سزایی به گسترش ورود توریست­ها به کشور کند. امروزه این موضوع در ایران با پیشرفت به سزایی روبرو شده و حوزه ­های گردشگری سلامت در شهرهای مختلف ایران در پی جذب توریست و ارائه خدمات درمانی بی نظیری به بیماران خارجی هستند.

گردشگری سلامت در ایران

پدیده ای که به سرعت در حال پیشرفت و تبدیل شدن به یک صنعت چند میلیارد دلاری است و ایران با دارا بودن پتانسیل­ های زیادی که این حوزه دارد، در سال­های اخیر برای هرچه بیشتر دیده شدن در صنعت گردشگری سلامت در دنیا و ارائه خدمات درمانی و پزشکی به کشورهای مختلف تلاش­های بسیاری می­کند. جالب است بدانید که در سال ۲۰۰۳ در حدود ۳۵۰۰۰۰ بیمار از کشورهای پیشرفته و توسعه یافته برای دریافت خدمات درمانی به سوی کشورهای در حال توسعه سفر کردند. به علاوه بیش از ۷۵۰۰۰۰ آمریکایی در سال ۲۰۰۷ برای درمان به کشورهای رده پایین­تری سفر کردند و در سال ۲۰۱۰ این تعداد به ۶ میلیون نفر در سال رسید.

در سال ۲۰۰۴  بیش از ۱ میلیون نفر بیمار از سراسر دنیا برای درمان به هند رفتند و حدود ۱ میلیون نفر نیز برای دریافت این خدمات به تایلند سفر کردند که بسیاری از آن­ها از کشورهای آسیایی، اروپایی و شمال آمریکا بودند. در واقع در سال ۲۰۱۲ آسیا توانست حدود ۴ میلیارد دلار از راه ارائه خدمات گردشگری و کارآفرینی سلامت، درآمدزایی کند. این رقم در سال­های اخیر نیز بسیار بیشتر شده است و امروزه ایران نیز به طور قابل توجهی در حال پیشرفت و ارتقای این صنعت روبه رشد می­باشد و هنوز به دلایل مختلفی مثل عدم داشتن تبلیغات و اطلاع رسانی نامناسب نتوانسته به جایگاه واقعی خود در دنیا دست پیدا کند و این موضوع شاید از جوان­ترین پدیده ­های نوظهور و پردرآمد در کشور است که تمرکز روی آن در سال­های اخیر بسیار بیشتر شده است.

تلفیقی از تجربه، امکانات و برخورداری از منایع درمانی طبیعی نظیر آب­گرم ­های درمانی در ایران موجب شده تا ارائه خدمات درمانی در گردشگری سلامت برای ایرانیان، موفقیت آمیز باشد. به علاوه وجود افراد متخصص در زمینه­ های پزشکی و ارائه خدمات با کیفیت درمانی و مراقبتی در ایران با بهره ­گیری از ب­روزترین علوم پزشکی از دیگر عوامل تاثیرگذار در این صنعت در کشور می­باشد.

ایران به دلیل داشتن پزشکانی ماهر و متخصص در سطوح جهانی و داشتن برترین امکانات پزشکی در سطح خاورمیانه، می­تواند مقصد مناسبی برای بسیاری از افرادی که می­خواهند خدمات درمانی در سطح بالا و هزینه پایین دریافت کنند، محسوب ­شود. از طرفی ایجاد اشتغال و رونق کارآفرینی سلامت می­تواند زمینه پیشرفت و رشد اقتصادی را در کشور فراهم کند که با یک برنامه ریزی درست و تبلیغات مناسب، می­توان به سادگی به آن دست پیدا کرد.

به علاوه خدماتی که امروزه توریست­ها در بیمارستان­های ایران دریافت می­کنند با خدمات بیمارستان­های اروپایی و هر کشور توسعه یافته­ای برابر است و این موضوع در کنار دانش به روز و جدید و تجهیزات پیشرفته ای که در علوم پزشکی کشور مورد استفاده قرار می­گیرد، می­تواند موجب جذب هر چه بیشتر توریست­ها و توسعه گردشگری سلامت در ایران شود. علاوه بر این باید بدانید که ایران در تحقیقات پزشکی دنیا رده ۱۹ را از آن خود کرده و از کشورهای متخصص در این علوم به شمار می­رود.

مشکلاتی که شاید در گردشگری سلامت با آن مواجه شوید!

معمولا خطرها و مشکلاتی که در مورد این نوع درمان در کشورهای خارجی ممکن است وجود داشته باشد، با توجه به مقاصد و اهدافی که فرد برای آن اقدام به این سفر می­کند، متفاوت است؛ اما به هر حال برخی مشکلات رایج بر سر راه این افراد وجود دارد که در ادامه با آن­ها آشنا می­شوید.

• ممکن است در ارتباط برقرار کردن با افرادی که در کشور مقصد هستند، مشکل داشته باشید و از آنجایی که برای درمان و استفاده از خدمات مختلف پزشکی باید قادر به شرح شرایط خود باشید، ممکن است این موضوع، کمی برایتان مساله ساز شود. بهتر است در چنین مواقعی اندکی با زبان آن کشور و یا عبارات کلیدی که برای ارتباط نیاز دارید آشنا شوید و یا از کسی آشنا به زبان، برای برقراری ارتباط دو جانبه کمک بگیرید.
• ممکن است هدف شما برای استفاده از گردشگری سلامت، تنها ارزان و به صرفه بودن آن باشد، که گاهی می­تواند منجر به کاهش کیفیت درمان و مواجه شدن با شرایط پزشکی فوق العاده ضعیف و نامناسب شود.
• اگر با هدف جراحی اقدام به این سفر کرده ­اید، باید بدانید که پرواز با هواپیما بعد از برخی از عمل­ های جراحی می­تواند موجب مشکلاتی نظیر افزاش فشار خون شود و به همین دلیل شاید مجبور شوید تا زمان بیشتری را برای پشت سرگذاشتن دوران نقاهت بیماری در آن کشور سپری کنید.

اقدامات لازم برای گردشگری سلامت:

1. افرادی که می­خواهند به منظور استفاده از خدمات درمانی به کشورهای دیگری سفر کنند،  باید حداقل ۴ تا ۶ هفته قبل از سفر با پزشک خود در مورد شرایط فعلی و خطراتی که ممکن است در حین سفر، قبل و یا بعد آن داشته باشند، مشورت کنند.
2. این افراد باید اطمینان حاصل کنند، که شرایط فعلی آن­ها برای این سفر تحت کنترل است و اعلام کند که پزشک معالج او این سفر را برای او بی­خطر دانسته است.
3. قبل از اقدام به این سفر توافق­ نامه­ ای کتبی با مرکز مراقبت­های درمانی در کشور مقصد تنظیم کند و همه هزینه های درمان و مراقبت در آن به طور دقیق مشخص شود.
4. اگر فرد قصد رفتن به کشوری را دارد که به زبان آن آشنایی ندارد، باید قبل از سفر در مورد اینکه چطور با پزشکان و پرستاران ارتباط برقرار کند، برنامه ­ریزی کند و مطمئن شود فردی که برای مراقبت از وی او را همراهی می­کند، نیز می تواند با پزشکان ارتباط برقرار کند.
5. بهتر است فرد یک کپی از پرونده پزشکی و آزمایشات و اطلاعات دقیق از بیماری را به همراه خود داشته باشد و اگر به داروی خاصی آلرژی دارد، اعلام کند و لیست همه داروهایی که فرد مصرف می­کند به همراه برند، نام دقیق و علمی و میزان مصرف آن باید در اختیار پزشکان قرار بگیرد.

به علاوه بیماری­ ها به روش های متعددی و با توجه به روز بودن اطلاعات و تجهیزات، با کیفت متفاوتی درمان می­شوند و این موضوع در دریافت این خدمات برای بیماران نقش به سزایی دارد. در واقع یکی از مهم­ترین فرآیند­هایی که بیمار برای انتخاب کشور مقصد درمان خود در نظر می­گیرد روش­های درمانی برای جراحی­ های زیبایی، خدمات دندانپزشکی، پیوند عضو و جراحی قلب و ارتوپدی همین در نظر گرفتن شیوه درمانی است و نباید بخاطر کم­تر شدن هزینه ­ها، از درمان­ هایی با روش­های قدیمی و بدون استفاده از تکنولوژی ها و علوم به روز استفاده کنند.