راهنمای گام به گام تهیه بیزینس پلن

آیا در حال راه اندازی یک کسب و کار یا استارتاپ هستید؟ حتی اگر نیاز مالی به آن نداشته باشید، فوق العاده خواهد بود اگر یک طرح کسب و کار را خودتان خلق کنید و ببینید که چطور به ثمر می‌نشیند. پویایی، جسارت، ریسک و در یک کلام معنای حقیقی زندگی فقط توسط کسانی درک می‌شود که گامی برای خلق کردن و ساختن زندگی خودشان برمیدارند. اگر شما هم قصد دارید زندگی خودتان را به دست خودتان بسازید، نه اینکه کارگر کسانی باشید که از شما برای رسیدن به اهدافشان استفاده می‌کنند، با ما همراه شوید.

برای اینکه یک کسب و کار راه بیاندازید اولین قدم تهیه یک طرح جامع و کامل از کاری است که می‌خواهید انجام دهید. با استفاده از راهنمای گام به گام زیر می‌‌توانید یک طرح کسب و کار (بیزینس پلن) کامل که کلیه بخش‌‌های اصلی را پوشش می‌‌دهد، بنویسید.

چرا باید یک طرح کسب و کار استارت آپی ایجاد کنیم؟

علاوه بر ایجاد کسب و کار برای خلق ثروت از ایده‌‌های نو، دلایل خوب دیگری هم وجود دارد که شما را به کار بر روی این پلان ترغیب می‌‌کند که به آنها اشاره می‌‌شود.

در مورد فرضیات کلیدی فکر کنید

متخصص کسب و کار‌های کوچک، آماندا مک کرمیک، پیشنهاد می‌‌کند برای اینکه مطمئن شوید آماده شروع یک کسب و کار هستید، باید ۵ فرضیه اساسی را در نظر بگیرید. این کار کمک می‌‌کند اعتماد به نفس شما برای کسب موفقیت در شروع کار بالا باشد. این فرضیات را از این لینک مطالعه کنید.

آیا چیزی را فراموش نکرده اید؟

این دستورالعملی که به صورت گام به گام ارائه می‌‌شود، بر تک تک بخش‌‌های طرح شما کنترل و نظارت دارد. این دستورالعمل به شما کمک می‌‌کند تا چیزی را فراموش نکنید.

میخواهید چه کار کنید؟

مهمترین چیزی که در یک طرح کسب و کار حائز اهمیت است، تبدیل ایده ذهنی شما به یک محصول یا خدمت خلاقانه است. برای این کار لازم است هر قسمت از کار شما متمرکز بر هدف مشخصی باشد. خانم سوزان وارد، متخصص کسب و کار‌های کوچک، پیشنهاد می‌‌کند که برای هر بخش از کارتان هدفی داشته باشید و متناسب هر بخش برنامه اجرایی لازم را تدوین کنید تا آن هدف تحقق پیدا کند.

با توصیف کلی کسب و کارتان شروع کنید.

یک توصیف کلی از کسب و کار شما شامل موارد زیر می‌‌شود:

نوع کسب و کار: دقیقا کسب و کار شما از چه نوعی است؟ خرده فروشی، تولید یا خدمات؟ و اینکه کسب و کار شما چه چیزی تولید خواهد کرد یا می‌‌فروشد؟
سازماندهی محلی: ببینید چطور می‌‌توانید این کسب و کار را سازماندهی کنید؟ مثلاً آیا نیاز به ثبت شرکت دارید یا اینکه در چارچوب قانون اصناف نیاز به پروانه کسب و یا مجوز‌های اداره بهداشت هست؟
محل کسب و کار: امکاناتی که برای کسب و کارتان استفاده می‌‌کنید را بیان کنید. این شامل اطلاعات موقعیت فیزیکی طرح، زیربنا لازم و حتی پلان مقدماتی کارگاه شما نیز می‌‌شود. اگر کسب و کار شما خانگی است، فضایی که لازم دارید را یادداشت کنید. در صورت نیاز به اجاره، رهن یا خرید فضا، این موضوع را داخل توصیفات اولیه‌تان بگنجانید.
مجوز‌های لازم: اطلاعات لازم برای دریافت مجوز‌ها و اینکه چه نهاد‌های دولتی یا عمومی مسئولیت اعطای پروانه به شما دارند را بدست بیاورید.
مدیریت و تامین منابع انسانی مورد نیاز: آیا مالک کسب و کار شما هستید؟ در این صورت خودتان هم مدیریت را بر عهده دارید؟ چه تعداد نیرو انسانی داخل طرح شما فعال خواهند بود؟ در این بخش فقط به طور اجمالی به این مسائل پاسخ دهید. در بخش‌‌های دیگر به تفصیل راجع به این موارد صحبت خواهد شد.

یک برنامه ویژه محصولات و خدماتی که کسب و کار شما عرضه می‌‌کند ایجاد کنید.

این بخش شامل:

ارائه یک توصیف کلی از هر محصول
بررسی ساختار قیمتی محصول نهایی. شاید لازم باشد یک محصول در بازار‌‌های مختلف با قیمت‌‌های متفاوتی فروخته شود.
ارائه جزئیات بازار فروش محصول. فرقی نمیکند که این محصول را خودتان تولید می‌‌کنید تا بعد از خرید عمده در نقش خرده فروش آن‌ها را می‌‌فروشید، بلکه جزئیات بازار باید مشخص باشد.

در صورتی که استارتاپ شما یک خدمت مشخص ارائه می‌دهد این موارد را در طرح بیاورید:

یک توصیف کلی از خوب از خدمات
توصیف کلی از نحوه ارائه خدمت و قیمت آن به همراه شیوه ارائه آن خدمت

پلن بازاریابی کسب و کارتان را تهیه کنید!

بازار یا بازار‌های هدفتان را مشخص کنید. این توصیفات شامل موارد زیر می‌‌شود:

شناسایی و تعریف مشتری

یک توصیف از مشتری ایده آل شما در قالب شخص یا شرکت و مشخصات آن‌ها می‌‌شود. همچنین نگرش و رفتاران خریداران که از نظر شما ایده آل است را هم ذکر کنید. تاجایی که ممکن است این توصیف را کامل بنویسید.

طبقه بندی و ارزیابی بازار هدف

اطلاعاتی راجع به جمعیتی از جامعه که محصول شما به آن‌ها فروخته خواهد شد نیز تهیه کنید. اگر اطلاعات کافی دارید، داده‌‌های را بر اساس سن، جنسیت، سطح تحصیلات، درآمد و سایر شاخص‌‌ها طبقه بندی کنید.

شناسایی و ارزیابی رقبا

همینطور ببینید رقبای محصول یا خدمات کسب و کار شما چه شرکت‌هایی هستند؟ در این گام لازم است اطلاعات زیر را در مورد رقبا بیابید:

تعداد رقبا
سه رقیب اصلی
نقاط کلیدی تفاوت شما با آن‌ها

راه‌‌هایی می‌‌توانید محصول خودتان را نسبت به رقبا برجسته تر و متفاوت تر ارائه نمایید. این می‌‌تواند شامل شیوه تحویل، خدمات مشتریان و سایر مشخصات باشد.

گام بعدی ساختن یک استراتژی برای بازاریابی و ارتقا محصولات شرکت و بازار پسند نمودن آن‌هاست. در این قسمت بعضی آیتم‌‌هایی که برای بازاریابی و ارتقاء پلان باید در نظر گرفته شود می‌‌آوریم. سه راه برای اطلاع رسانی از وجود محصول در بازار هدف را در ادامه بخوانید:

روش‌‌های تبلیغات پولی که شما برای اطلاع رسانی استفاده خواهید کرد.
روش‌‌هایی که شما از روابط عمومی شخصی یا خانوادگی و دوستان و … محصولتان را معرفی می‌‌کنید.
برخی از محصولاتی مانند( بروشور، بنر، آگهی، سایت و …) که به صورت کامل محصول شما را معرفی کنند.

برای تبلیغات با این استراتژی‌‌ها نیاز است در سه سال اول کسب و کار بخشی از بودجه خود را به این امر اختصاص دهید.

تعریف گزاره‌‌های مالی برای کسب و کار

مهمترین گام در فرایند ایجاد یک پلان کسب و کار، تشکیل اسناد مالی است. این قسمت مستلزم اختصاص بیشترین وقت و تلاش از جانب شماست. در این قسمت بخشی از اطلاعاتی که برای تدوین پلن مالی طرح مورد نیاز است بیان می‌‌شود.

کاربرگ هزینه‌‌های استارت آپ

این گزاره مالی باید شامل همه تجهیزات، هزینه‌‌های تامین مواد اولیه، هزینه تهیه مجوز‌ها، تبلیغات اولیه و هر هزینه ای باشد که برای ساختن شاکله کسب و کارتان به آن نیاز دارید.

تدارک برگه تعادل

منظور ازتدارک برگه تعادل، تهیه ساز و کاری است که در آن ارزیابی‌‌های مالی، بدهی‌‌ها و سهام مالکان شرکت به صورت بروز ثبت شود.

بودجه ریزی ما‌هانه برای سال اول

این قسمت شامل گزارش‌‌ها تفضیلی می‌‌شود که به صورت ما‌هانه مقدار فروش و هزینه‌‌ها را نشان می‌‌شود. به این گزارش گزاره جریان نقدینگی نیز گفته می‌‌شود.

پیش بینی درآمد سه ساله

در این بخش، شما درآمد‌‌های سه سال اول کسب و کار را که شامل درآمد قبل و بعد از کسر مالیات به تفکیک می‌‌شود، پیش بینی کرده و مستند می‌‌نمایید.

تحلیل شکست پروژه یا تعیین نقطه سر به سر

اگر محصول یا خدماتی را عرضه می‌‌کنید، باید تحلیل شکست را برای آن‌ها ترتیب دهید. تحلیل شکست یا تعیین نقطه سربه سر، به این معنا است که ببینید دقیقاً چه مدت طول می‌‌کشد تا مجموع درآمد شما از هزینه‌‌هایی که تا زمان سر به سر شدن انجام داده اید بیشتر می‌‌شود؟

مدیریت مصرف منابع و مصارف

اغلب کسانی که در کار شما سرمایه گذاری می‌‌کنند (چه بانک باشد و چه شخص) یک طرح مالی برای کسب و کارتان از شما می‌‌خواهند. این طرح شامل کلیه آیتم‌‌های هزینه‌ساز مالی و قیمت محصول نهایی به همراه حجم تولید سالانه می‌‌شود.

در طرح کسب و کار اطلاعات مالی شخصی را بگنجانید.

اگر قصد دارید طرح کسب و کارتان را به یک سرمایه گذار ارائه بدهید، از شما در خصوص اطلاعات مالی شخصی شما سوال خواهد شد. گنجاندن این اطلاعات که شامل نداشتن سو سابقه و بدهی، مشکلات مالیاتی و… می‌‌شود، کمک می‌‌کند که اعتماد سرمایه گذار به سمت شما جلب شود. در این قسمت به اطلاعات مالی مربوط به سه سال منتهی به آغاز طرح که لازم است در طرح آورده شود اشاره می‌‌کنیم.

گواهی پرداخت مالیات در سه سال اخیر
گزارش میزان اعتبار شما در بانک‌‌ها. این قسمت می‌‌تواند شامل پرینت حساب‌‌های بانکی شما باشد.
رزومه همراه با تاریخچه مختصری از زندگی شخصی

ایجاد پلن مدیریت کسب و کار استارتاپی!

در آخرین مرحله از تدوین یک طرح کسب و کار استارت آپی، نیاز دارید تا یک پلن مدیریتی برای طرح بنویسید. در این مرحله به تفصیل در مورد مدیریت یک کسب و کار، اطلاعات را مدون خواهید کرد. این موارد شامل آیتم‌‌های زیر می‌‌شود:

مشخصات مالکان و سرمایه گذاران
ارائه پیشینه ای از مالکان و تصمیم سازان طرح
مدیران و کارکنان
تعیین جایگاه‌‌های مدیریتی لازم برای طرح. در صورتی که برای قسمتی نیاز به مدیر دارید، در مورد صلاحیت‌‌های لازم او بررسی‌‌های لازم را انجام دهید. در قالب یک چارت تشکیلاتی، موقعیت مدیران و کارکنان طرح را نسبت به هم مشخص نمایید.

مشاوران. مهمترین مشاورانی که برای یک طرح ممکن است داشته باشید، موسساتی هستند که تامین مالی پروژه شما را بر عهده دارند. آن‌ها هرچند در مدیریت نقشی ندارند ولی پیشنهاد‌ها و مشاوره‌‌های آن‌ها تعیین کننده خواهد بود. علاوه بر آن، ممکن است بخواهید از وجود مشاوران مالی بهره بگیرید. لازم است در طرح کسب و کارتان مشخصات مشاوران را بیاورید.

تدوین برنامه عملیاتی راه اندازی کسب و کار

برای طرح کسب و کارتان یک برنامه عملیاتی تعریف کنید. این برنامه عملیاتی شامل موارد زیر می‌‌شود:

برنامه اجرایی روزانه

تعیین کنید که فرایند اجرای کسب و کار شما به صورت روزانه چه مسیری را طی خواهد کرد؟ همه بخش‌‌ها از تولید، بازاریابی و فروش، نیروی انسانی و … باید دارای این برنامه باشند.

حسابداری و عملیات مالی

در خصوص روند حسابداری و عملیات‌‌های مالی برنامه ریزی کنید.

تکنولوژی و فناوری‌‌های مورد نیاز

در خصوص تکنولوژی‌‌ها و فناوری‌‌های مورد نیاز برای ایجاد و توسعه کسب و کارتان بررسی کنید. نرم افزار‌های رایانه ای مورد نیاز شما چیست؟ آیا نیاز به سخت افزار خاصی دارید؟ تجهیزات دفتری شما چه خواهد بود؟ آیا قصد دارید یک سایت تاسیس کنید؟

تهیه خلاصه اجرایی طرح کسب و کار

آخرین مرحله در تدوین طرح کسب و کار ایجاد یک خلاصه اجرایی از طرح است. در این بخش کلیه طرح و اطلاعات آن به صورت خلاصه در یک صفحه و در جدول تهیه می‌‌شود. این یک برگ صفحه اول طرح شما را تشکیل خواهد داد. این قسمت بسیار مهم است زیرا به خاطر حجیم بودن کل گزارش، معمولاً بیشترین توجه مدیران و سرمایه گذاران متوجه آن خواهد بود. در واقع کسی که این خلاصه را می‌‌بیند، علاوه بر اطلاعات پایه شما، می‌‌خواهد در یک نگاه بفهمد:

حجم سرمایه گذاری شما چقدر است؟
بازگشت سرمایه چند سال طول می‌‌کشد؟
سود حاصل از سرمایه گذاری چقدر است؟

راه اندازی یک استارتاپ نیاز به تدوین طرح کسب و کار به صورت دقیق و حساب شده دارد. یک ایده زمانی به طور موفق عملیاتی می‌شود که صاحب آن به خوبی از همه جوانب امر آگاه باشد. خیلی از بزرگان مدیریت معتقدند، برای شروع یک کسب و کار حداقل به هزار ساعت مطالعه پیش از وارد عمل شدن، نیاز خواهد بود. در این مقاله سعی کردیم به زبان ساده کلیات یک طرح کسب و کار را برای پیگیری استارتاپ شما ارائه دهیم.