انقلاب بلاک چین

بلاک چین یک پایگاه داده توزیع شده از اسناد، یا یک دفتر کل عمومی از همه تراکنش‌ها یا رویدادهای دیجیتال است که توسط اجزای تشکیل دهنده‌اش به شکل مشترک اجرا میشود. هر تراکنش در دفتر کلی عمومی با توافق اکثریت اجزای سیستم ثبت میشود و اطلاعاتی که یکبار وارد سیستم شده باشد، هرگز پاک نمی‌شوند و امروزه از فناوری بلاک چین به عنوان یک فناوری انقلابی یاد میشود که میتواند همه چیز را تغییر دهد؛ از مدیریت زنجیره تأمین گرفته تا تولید انرژی و مدیریت حقوق آثار موسیقی و حتی تولید محتوا.

به نقل از روزنامه سازندگی، درست است که فناوری بلاک چین می‌تواند به طور بالقوه بسیاری از صنایع را دستخوش تغییر کند اما این تغییر دادن به این معنا نیست که فناوری بلاک چین می‌‌تواند نوشدارویی برای تمام مشکلات جهان باشد. این فناوری همانند گلوله جادویی‌ای میماند که شلیک آن میتواند منجر به تغییرات عجیب و غریبی در بازار شود که عواقبی واقعی را برای پرچمداران این فناوری ایجاد می‌‌کند.

شبکه‌های اجتماعی مبتنی بر بلاک چین

طی یک ده گذشته، رسانه‌ اجتماعی به بخش مهمی از زندگی کاربران اینترنت تبدیل شده‌اند و بعنوان ابزاری برای ارتباط با سایرین، دریافت محتوا و تعامل با دیگران مورد استفاده قرار می‌گیرند. یک مطالعه نشان میدهد که افراد حداقل ۹ ساعت در روز را در رسانه‌های اجتماعی سپری میکنند و ۶۰ درصد از این زمان نیز با استفاده از گوشی هوشمند صرف میشود و این بازه زمانی بیشتر از زمانی است که صرف تعاملات معمول انسانی خود میکنند.

بیشتر رسانه‌های اجتماعی رایگان هستند اما این رایگان بودن بی‌دلیل نیست زیرا خودِ کاربران عامل کسب درآمد برای رسانه‌های اجتماعی بشمار میروند. امروزه شرکت‌های بزرگ با دسترسی به داده‌های کاربران میتوانند به اطلاعات مهمی نظیر رفتارها، عادت‌ها، ارتباطات، موقعیت و خصوصیات آنها دست یابند به نحوی که به محض اینکه وارد حساب خود در رسانه‌های اجتماعی میشوید، با تبلیغاتی مرتبط با سلیقه و سبک زندگی خود روبرو میشوید.

با وجود اینکه این امر به خودی خود چیز بدی نیست و میتواند به رشد سایر کسب‌وکارها، همکاری‌ها و نیز تبادل نظرات کمک کند اما یک عیب بسیار بزرگ دارد. واقعیت این است که بیشتر رسانه‌های اجتماعی متمرکز هستند و هر پلتفرم به یک فرد مشخص تعلق دارد. به همین دلیل نگرانی‌هایی درباره حریم خصوصی و امنیت اطلاعات وجود خواهد داشت. در این میان، کاربران نمیتوانند نقش چندان فعالی داشته باشند و از آن بدتر اینکه برخی رسانه‌های اجتماعی ممکن است حتی بدون اجازه به سرقت اطلاعات خصوصی کاربران خود بپردازند. رسانه‌های اجتماعی غیر بلاک چینی همه حقوق مربوط به محتوای کاربر را برای خود برمی‌دارند و به مشارکت کاربران پاداش نمی‌دهند و در مقابل از شیوه‌های مختلف (از تبلیغات گرفته تا فروش اطلاعات و یا تحلیل اطلاعات کاربران) کسب درآمد میکنند در حالیکه رسانه‌های اجتماعی مبتنی بر بلاک چین این مشکل را ندارند.

با وجود اینکه بیشتر پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی نظیر واتس‌اپ یا آی‌مسیج ادعا میکنند که پیام‌ها را از سمت فرستنده تا گیرنده رمزگذاری میکنند اما مشکل اصلی در جایی دیگر یعنی داده‌های متا (Meta-data) نهفته است. این داده‌ها همراه پیام ها ردوبدل میشود و در واقع رد و نشانی بر جای میگذارد که یک طرف سوم میتواند به راحتی متوجه آن شود.

اما مزایای بلاک چین فقط به امنیت و حفظ حریم خصوصی محدود نمیشود. با استفاده از این فناوری به راحتی میتوان محتوایی را با ارزهای دیجیتال خرید و یا هزینه سایر خدمات را پرداخت کرد. همچنین بیشتر رمزارزهای نوین امکان تبادل پول و در عین حال، ارتباطات را در اختیار کاربران قرار می‌دهند. بلاک چین به کاربران امکان میدهد که کنترل بیشتری بر روی محتوای خود داشته باشند.

ویژگی‌های فناوری بلاک چین

بلاک چین فناوری قدرتمندی است اما غلو و مبالغه در خصوص توانمندی‌های این فناوری میتواند منجر به نادیده گرفته شدن کاربردهای مفید فناوری آن، تحت تأثیر گمانه‌زنی‌ها درباره آن قرار بگیرد و زمانی که حباب این شایعات بترکد، تمام دنیای فناوری بلاک چین ضربه خواهد خورد. یکی از موسسات تحقیقات بازار، در مقاله‌ای به بیان برخی از ویژگی‌های فناوری بلاک چین پرداخته و به برخی از شایعات پیرامون این فناوری پاسخ داده است و در ادامه به بررسی شش موردی که توضیح میدهد این پیله شایعات چگونه در اطراف بلاک چین تنیده شده و اینکه حقیقت ماجرا چیست میپردازیم:

بلاک چین تغییرناپذیر است

برنامه نویس طراح نظام بلاک چین، از بروز تغییرات در این سیستم جلوگیری کرده است اما این به این معنا نیست که امکان تغییر چیزی که بلاک چین نشان می‌دهد وجود ندارد. تمام حلقه‌های این زنجیره می‌‌تواند دوباره برنامه‌ریزی یا دستکاری شود. بنابراین تراکنش‌ها در یک نقطه مهم به صورت متفاوتی از تراکنش‌های پیشین صورت می‌‌گیرد.

بلاک چین غیرمتمرکز است

این مسئله هم بر مبنای برخی ویژگی‌های فناوری بلاک چین بیان شده اما حقیقت تا این حد صفروصدی نیست. محققان دانشگاه کورنل اخیرا دریافته‌اند که بیت کوین و اتریوم، دوگونه از رایج‌ترین ارزهای دیجیتال، بسیار کمتر از آنچه تصور می‌شود غیرمتمرکزتر هستند و هردوی آنها با استفاده از کمتر از ۲۰ ماینر (استخراج کننده‌های ارزهای دیجیتال) اداره می‌‌شوند. این درحالی است که هیچ کیف پول الکترونیکی (wallet) عمومی و جهانی وجود ندارد تا کاربران ارزهای دیجیتال مبتنی بر بلاک چین بتوانند از ان استفاده کنند و این دسته از کاربران مجبورند تا از فضای ذخیره یک شرکت دیگر برای ذخیره اندوخته شان استفاده کنند و این موضوع ثابت می‌‌کند که روند این کار به صورت کلی غیرمتمرکز است.

بلاک چین به اعتماد نیازی ندارد

مفهوم این مسئله که فناوری بلاک چین غیرقابل اعتماد است از این مسئله ناشی میشود که هر فردی در این شبکه میتواند بدون اینکه هیچ مقام و مسئولی تراکنش‌های او را تأیید کند، اقدام به فعالیت کند اما این مسئله به معنای اینکه بلاک چین واقعا غیر قابل اعتماد است، نیست. کاربران شبکه بلاک چین به «ماینرها» اعتماد می‌کنند. وجود ماینرها سبب اطمینان از اجرای درست شبکه می‌شود و هرچه تعدادشان بیشتر باشد، امنیت شبکه افزایش می‌‌یابد.

کلاهبرداری در بلاک چین غیرممکن است

این مورد قطعا اشتباه است. اطلاعات در بلاک چین توسط کاربران ذخیره می‌شود و اگر کاربران این شبکه دروغ یا اطلاعات ناصحیح ارائه دهند، دروغشان بخشی از این شبکه خواهد بود. فناوری بلاک چین تنها بستری برای سازماندهی اطلاعات است و نه تضمین دهنده صحت اطلاعات موجود روی آن. بنابراین اگر کسی تلاش می‌کند تا ثابت کند که فناوری بلاک چین شبکه‌ای سراسر دروغ است، درگیر شایعات شده و تحت تاثیر اطلاعات نادرست قرار گرفته است.

شفافیت در بلاک چین مزیت است

برای بسیاری از کمپانی‌ها و اپلیکیشن‌ها، این مسئله که وجود شفافیت مزیت محسوب می‌‌شود صحیح است اما لازم نیست که تمام تراکنش‌ها و نقل و انتقالات شبکه بلاک چین در معرض دید عموم قرار بگیرد. محرمانه بودن اطلاعات یکی از دغدغه‌ها و نگرانی بسیاری از کسب‌وکارهاست و مطمئنا صاحبان اینگونه کسب‌و کارها راضی نخواهند بود که اطلاعاتشان در دسترس عموم قرار بگیرد.

قراردادهای هوشمند بر پایه هوش مصنوعی ایجاد شده‌اند

فناوری «قراردادهای هوشمند» که باعث انجام شدن اتوماتیک تراکنش‌ها در شبکه بلاک چین میشود، تنها به اندازه میزان کارآمدی کدهای برنامه آن می‌تواند مفید و کارآمد باشد و با هوش مصنوعی تفاوت‌های بسیاری دارد. اتوماسیون قراردادهای هوشمند هیچگاه مانند طراحی‌های نرم افزاری هوش مصنوعی نبوده و تاکنون مواردی از سقوط شدید ارزش سهام کمپانی‌هایی که از الگوریتم های معاملاتی اتوماتیک استفاده می‌‌کرده اند نیز وجود داشته است.

نتیجه گیری

فناوری بلاک چین با مفهوم پیچیده‌اش، می‌تواند آغازی برای تغییر طولانی مدت صنایع گوناگون باشد.افسانه‌زدایی از فناوری بلاک چین میتواند منجر به حرکت رو به جلوی سرمایه گذاری‌های پایدار و شفاف در این زمینه شده و باعث شود تا شرکت‌هایی که برپایه این فناوری فعالیت می‌کنند، روی زمین سخت و مستحکم قرار گیرند، نه خانه‌ای روی آب.

گفتنی است در مقاله «بلاک چین چیست؟» و فیلم «بلاک چین یا زنجیره بلوکی چیست؟» بیشتر به کاربردهای بلاک چین و دانش آن پرداخته شده است.